Czy wiesz, czym jest zaburzenie obsesyjno-kompulsywne? Sprawdź, jakie są jego objawy i podtypy. 

Utrzymywanie wysokiej higieny i porządku wokół siebie jest postrzegane jako zaleta. Jednak problem pojawia się, gdy przestajemy panować nad swoimi myślami i zachowaniami. Myjemy ręce kilkanaście razy w ciągu dnia. Czujemy przymus posiadania symetrycznego porządku. Sprawdzania wszystkiego po siedem razy. To tylko kilka przykładów tego, z czym zmagają się osoby z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym.

Czym jest OCD?

Psychiatry.org definiuje zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD) jako „zaburzenie, w którym ludzie mają powtarzające się, niechciane myśli, idee lub odczucia (obsesje), które powodują, że czują się zmuszeni do robienia czegoś w sposób powtarzalny (kompulsje). Powtarzające się zachowania, takie jak mycie rąk, sprawdzanie rzeczy lub sprzątanie, mogą w znacznym stopniu zakłócać codzienną aktywność i interakcje społeczne danej osoby” [1].

OCD jest bardzo męczącym zaburzeniem i nie jest rzadkością. Według National Institutes of Health, OCD dotyka około 2% populacji ogólnej na całym świecie i występuje u kobiet nieco częściej niż u mężczyzn.

OCD obejmuje zespół obsesji i/lub kompulsji. Przyjrzyjmy się różnicom między nimi.

Obsesje to natrętne, niechciane, powtarzające się myśli, pragnienia lub obrazy umysłowe, które wywołują niepokój lub cierpienie. Typowe obsesje obejmują:

• Strach przed zarazkami i skażeniem;
• Troska o porządek, symetrię i równowagę;
• Niepokojące, zakazane myśli lub obrazy o charakterze seksualnym;
• Agresywne, impulsywne myśli;
• Strach przed wypowiedzeniem obelg lub obsceniczności;
• Strach przed utratą czegoś ważnego;
• Natrętne myśli o słowach, liczbach, dźwiękach lub obrazach.

Z kolei kompulsje to powtarzające się zachowania, do których wykonywania człowiek czuje się zmuszony w odpowiedzi na obsesję. Typowe kompulsje obejmują:

• Nadmierne mycie rąk lub powtarzające się sprzątanie;
• Porządkowanie rzeczy w określony sposób;
• Nadmierne sprawdzanie i ponowne sprawdzanie rzeczy, takich jak zamykanie drzwi na klucz, wyłączanie światła;
• Powtarzające się rytuały liczenia.

Rodzaje OCD

Istnieje kilka typów lub wymiarów OCD, w tym 4 główne typy (wymienione poniżej) oraz dodatkowe typy, takie jak OCD związane z zachowaniem, relacjami lub egzystencjalne. Główne 4 typy OCD to:

1. Skażenie – typ najczęściej kojarzony z OCD, w którym ludzie boją się zarazków lub stania się skażonym i dlatego stale czyszczą, dezynfekują i sterylizują wszystko wokół nich.
2. Perfekcja – kiedy dana osoba ma obsesję na punkcie wszystkiego, co jest w porządku i „w sam raz”. Wiąże się to z rearanżacją i organizacją rzeczy, liczeniem i przesądnym podejściem do liczb, wzorów i symetrii. Obejmuje to również zachowania związane z gromadzeniem rzeczy.
3. Wątpliwości/szkodliwość –  kiedy osoba ciągle sprawdza i ponownie sprawdza wszystko, aby upewnić się, że ona lub inni nie są w niebezpieczeństwie.
4. Zakazane myśli – kiedy osoba ma myśli tabu o charakterze seksualnym lub religijnym, a także myśli agresywne lub pełne przemocy.

Jeżeli już wiesz, czym jest zaburzenie obsesyjno-kompulsywne, zachęcamy do zapoznania się z wiedzą na temat jego przyczyn oraz sposobów leczenia.