Uzależnienie wywiera negatywny wpływ na życie jednostki i jej bliskich. Czym ono jest i jak się objawia?
Uzależnienie może dotknąć każdego, bez względu na płeć, rasę czy status społeczny. Może dotyczyć zarówno osób młodych, jak i starszych i może prowadzić do wielu problemów, w tym w związkach.
Czym jest uzależnienie?
Wikipedia definiuje uzależnienie jako „zaburzenie biopsychospołeczne charakteryzujące się powtarzającym się zażywaniem narkotyków lub powtarzającym się zaangażowaniem w zachowania takie jak hazard, pomimo szkody dla siebie i innych” [1, 2].
Uzależnienie nie polega na braku siły woli czy chęci zrobienia sobie krzywdy. Jest to choroba mózgu, która zmienia sposób myślenia danej osoby, upośledzając jej zdolność do funkcjonowania. „Zmienione funkcjonowanie mózgu objawia się jako behawioralne próby osiągnięcia dobrego samopoczucia i/lub ulgi pomimo poważnych negatywnych konsekwencji dla samej osoby lub osób z jej otoczenia” [3].
Według Global statistics on addictive behaviours: 2014 status report ok. 240 mln osób na świecie cierpi z powodu uzależnienia od alkoholu (to ok. 4,9% dorosłej populacji), ok. 1 mld jest uzależnionych od wyrobów tytoniowych, a ok. 15 mln osób cierpi z powodu narkomanii.
Jaki jest schemat uzależnienia?
Kiedy znajdujemy aktywność, która sprawia nam przyjemność, oczywiście chcemy jej doświadczać tak często, jak to możliwe. Czasami jednak takie postępowanie wyrządza nam krzywdę i jest ryzykowne dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Uzależnienia powstają właśnie wtedy, gdy kontynuujemy te czynności pomimo niebezpieczeństw, jakie ze sobą niosą. Pragnienie doświadczania błogich uczuć związanych z tymi zachowaniami wyzwala ciągłe pragnienie zachowania lub substancji, która przynosi nam to euforyczne uczucie. Niezdolność do kontrolowania tych zachcianek i uleganie im jest pierwszą oznaką uzależnienia.
Kontynuowanie tego destrukcyjnego zachowania powoduje zmiany w mózgu, który zaczyna produkować coraz więcej dopaminy, aż do momentu, w którym wymagasz coraz więcej substancji lub zachowań, aby czuć się dobrze, co powoduje niemożność zerwania z nałogiem i popycha Cię głębiej w uzależnienie.
Aby przerwać ten cykl, często potrzebujemy profesjonalnej pomocy, która może obejmować terapię i/lub leki. Kluczem jest rozpoznanie uzależnienia i chęć szukania pomocy dla niego. Istnieje wiele zasobów, które pomagają w wychodzeniu z uzależnienia i im szybciej się o nią postarasz, tym lepiej. Odzyskanie kontroli nad swoim życiem jest tego warte.